Brjóstamiðstöð Landspítala

Því fyrr sem brjóstakrabbamein finnst, því líklegri er góður árangur af meðferð. Fylgstu vel með brjóstum og handarkrikum. Skoðaðu og þreifaðu reglulega. Þekktu líkama þinn, þá tekur þú frekar eftir breytingum. Gott er að vera við spegil. Í flestum tilfellum eru einkenni þó ekki vegna krabbameins en mikilvægt er að fá úr því skorið.

• Hnútur eða fyrirferð í brjósti, ofar á bringu eða í handarkrika.
• Breytingar á geirvörtu, t.d. að hún hafa dregist inn
• Útbrot, hreistrug húð eða sár sem ekki grær á geirvörtu eða kringum hana
• Vökvi fer að leka úr geirvörtu
• Áferðarbreyting á húð, er t.d. ójöfn
• Breyting á lögun eða stærð brjósts
• Roði, hiti, bólga eða litabreytingar í húð

Ef þú verður vör við ofangreind eða önnur einkenni er mikilvægt að leita sér þekkingar fagaðila sem fyrst til að meta eðli einkenna og þörf á frekari rannsóknum.

Brjóstakrabbamein er ólalgeng i konum yngri en 40 ára en mikilvægt er fyrir konur á öllum aldri að fylgjast með mögulegum einkennum og leita til fagaðila um leið og eitthvað virðist vera óvenjulegt.

Það er mikilvægt að einstaklingar sem eru með einkenni frá brjóstum leiti til fagaðila til nánari mats og rannsókna. Mikilvægt er að leita sér þekkingu fagaðila sem fyrst til að meta eðli einkenna. Aðgengi að sérfræðiþjónustu Brjóstamiðstöðvar Landspítala er á þrjá vegu:

1. Tilvísun til Brjóstamiðstöðvar frá heilsugæslu. Heilsugæslan veitir fyrstu ráðgjöf við öllum einkennum frá brjóstum og sendir rafræna tilvísun á Brjóstamiðstöð til frekari ráðgjafar. Einnig bendum við á að alltaf er hægt að leita til upplýsingamiðstöðvar heilsugæslunnar sem er miðlæg þjónusta fyrir alla sem þangað leita, þjónustan er aðgengileg á netspjalli Heilsuveru og í síma 513-1700. 
2. Tilvísun til Brjóstamiðstöðvar frá læknastofum. Læknastofur geta einnig sent rafræna tilvísun fyrir einstaklinga á Brjóstamiðstöð til frekari ráðgjafar.
3. Kona hringir sjálf á göngudeild Brjóstamiðstöðvar. Það er einnig mögulegt að panta sér tíma beint í einkennamat á göngudeild við bráð einkenni frá brjóstum, brjostamidstod@landspitali.is, s: 543 9560

Brjóstakrabbamein er algengasta krabbamein hjá konum hér á landi og að meðaltali greinast 250 konur árlega og er meðalaldur þeirra 62 ár. Skimun fyrir brjóstakrabbameini er árangursrík leið til að lækka dánartíðni sjúkdómsins en lýðgrunduð skimun fyrir brjóstakrabbameini hófst á Íslandi árið 1987. Skimun leiðir ekki til lækkunar á tíðni sjúkdómsins, en með því að greina hann snemma aukast líkur á því að sjúkdómurinn sé staðbundinn og hafi ekki náð að dreifa sér.

Almenn brjóstaskimun er fyrir konur sem ekki eru með einkenni frá brjóstum. Finnist fyrir einkennum frá brjóstum t.d. hnút eða fyrirferð í brjósti, inndreginni húð eða geirvörtu, blóðugri eða glærri útferð úr geirvörtu, verkjum eða eymslum í brjóstum, er ráðlagt að leita til læknis sem þá sendir tilvísun í frekari skoðun.

• Skimunaraldur:
  Aldurshópurinn 40-69 ára fær boð í skimun á 2 ára fresti
  Aldurshópurinn 70-74 ára fær boð í skimun á 3 ára fresti
• Konur í aukinni áhættu á brjóstakrabbameini: Konur með þekktar áhættustökkbreytingar í áhættugenum (BRCA, CHECK,ATM og fleiri) eða með sterka fjölskyldusögu um brjóstakrabbamein og eru í aukinni hættu á að greinast með brjóstaskrabbamein á lífsleiðinni bíðst einstaklingsmiðað áhættueftirlit á vegum Brjóstamiðstöðvar Landspítala. Þær eru ekki í almennri skimun heldur fara í frekari skoðun og þéttara eftirlit á vegum brjóstaskurðlækna og Landspítala.
• Konur sem hafa farið í áhættuminnkandi brjóstnám á báðum brjóstum: Ekki er þörf á skimun þar sem búið er að fjarlægja allan brjóstvef. Eftirlit á vegum brjóstaskurðlækna
• Konur sem fengið hafa brjóstakrabbamein: Eru undir eftirliti krabbameinslæknis í fimm ár eftir meðferð skv. verklagi Landspítala en geta farið aftur í almenna skimun eftir það. Þær konur sem ekki hafa náð skimunaraldri fimm árum eftir krabbameinsmeðferð eru áfram í árlegu eftirliti hjá krabbameinslækni, þar til þær hafa náð skimunaraldri. Konur sem hafa fengið brjóstakrabbamein fá boð um skimun til 79 ára aldurs.
• Konur með stækkunarpúða í brjóstum: Geta farið í almenna skimun og við mælum eindregið með því að konur með púða mæti í skimun. Brjóstamyndataka er örugg rannsókn fyrir konur með brjóstapúða.

Skimun fyrir brjóstakrabbameini

Sérskoðun á bjóstum