Stafræn umbreytingaverkefni á Landspítala

1. Tímalínan – Öll sjúklingagögn á einum stað
Tímalínan er ein af mörgum einingum Heilsugáttar, og ákaflega mikilvæg. Þar má skoða nánast öll gögn sjúklinga í tímaröð eða á annan hátt. Tímalínan birtir gögn úr langflestum sjúkraskrárkerfum spítalans sem og ytri gögn úr öðrum Sögukerfum og fleiri kerfum utan spítalans. Hægt er að vinna með gögnin í Tímalínunni á fjölmarga vegu, en samhliða skoðun gagna má skrá nótur og önnur gögn um sjúklinga. Tímalínan er í stöðugri framþróun og í nánast hverri útgáfu Heilsugáttar eru viðbætur við Tímalínuna. Sjá dæmi um notkun Tímalínu sem og ýmsar nýjungar. Framþróun Heilsugáttar er ör, eins og þessi langi listi um helstu nýjungar í síðustu útgáfum sýnir, en mánaðarlega kemur ný útgáfa af Heilsugátt. 

2. Stofusýn – Stuðningur við göngudeildir
Í tengslum við starfsemi í nýju dag- og göngudeildarhúsi við Eiríksgötu voru fjölmargar tæknilausnir þróaðar og innleiddar. Ein þeirra er Stofusýn í Heilsugátt sem gefur yfirsýn yfir stofunýtingu á deild með því að sækja upplýsingar um aðföng og bókanir í Afgreiðslukerfi Sögu og tengja við stofur deildar í Stofusýn. Markmiðið með Stofusýn er að minnka óreiðu, áreiti á starfsfólk og skapa yfirsýn. Einnig verði hægt að taka út tölur um nýtingu stofa, viðveru miðað við áætlanir og fleiri þætti sem hjálpa stjórnendum að stýra úthlutun rýma. Lausnin er í notkun á nokkrum einingum en frekari þróun er í gangi og standa vonir til að lausnin fari í almenna innleiðingu á göngudeildum á árinu. Sjá hér nokkrar skjámyndir.

3. Orri – Rafrænar breytingatilkynningar fyrir stjórnendur
Rafrænir ráðningasamningar og breytingarbeiðnir hafa verið í notkun undanfarin ár og stytt afgreiðslutíma slíkra beiðna mikið. Beiðnirnar hafa flestar verið gerðar af mannauðsstjórum sviðanna en nú er búið að bæta við virkni þannig að stjórnendur geta útbúið sjálfir þessar beiðnir og sent í undirritun en ákveðnar tegundir breytinga þarf þó að senda í rýni til mannauðsstjóra sem yfirfer, tryggir samræmi og sendir beiðnirnar svo í samþykkt til þeirra sem eiga að undirrita rafrænt. Verið er að undirbúa kennsluefni fyrir stjórnendur og verður kynnt betur fljótlega. Sjá hér ítarlegri lýsingu sem og myndband sem útskýrir gerð svona beiðna. Mikil áhersla er á sjálfsþjónustu og útrýmingu pappírseyðublaða á spítalanum og erum við komin langt á þeirri vegferð.

1. Innskráning í tölvukerfi spítalans með auðkenniskortum
   Á bráðdeild og 11EG standa nú yfir prófanir á innskráningu í tölvur og hugbúnaðarkerfi með auðkenniskortum (starfsmannakortum). Yfir 400 heilbrigðisstarfmenn skrá sig nú inn með því að setja kortið á lesara staðsettan við tölvur á deildunum. Notendur þurfa því ekki lengur að slá inn lykilorð til að opna tölvukerfin, og leggja síðan kortið aftur á kortalesarann til að skrá sig út. Lausnin býður upp á ýmsa fleiri möguleika en sérstök áhersla er lögð á að einfalda verklag starfsfólks. Auk þess að stytta tíma til innskráninga í kerfi, er dregið úr þörf á lykilorðum og notkun sameiginlegra aðganga. Ef almenn ánægja verður með lausnina er gert ráð fyrir að innleiða hana á öðrum deildum spítalans. Fyrir áhugasama er hér stutt myndband frá framleiðanda.
   
   
2. Móttökustandar og greiðslumöguleikar – bætt þjónusta
   Búið er að innleiða 26 móttökustanda á deildir víða um spítalann og fjölgar ört. Þegar sjúklingar mæta á spítalann skrá þeir sig með kennitölu og þurfa ekki að gefa sig fram í móttöku. Sjúklingur svarar spurningum um smitgát, ofnæmi og yfirfer persónuupplýsingar. Sjúklingur er sjálfkrafa skráður í sjúkrakrárkerfin þar sem meðferðaraðili sér að sjúklingur er mættur. Innleiðing móttökustanda hefur skilað mikilli hagræðingu og ánægju sjúklinga. Á nokkrum deildum er búið að innleiða greiðslumöguleika við móttökustandana þ.a. sjúklingar geta greitt fyrirfram fyrir þjónustuna. Þetta nýtist sérstaklega þar sem fyrir liggur hvaða meðferð viðkomandi er að fara í, t.d. brjóstaskimun eða beinþéttnimælingu. Í vinnslu er að bjóða upp á fleiri greiðslumöguleika og víðar um spítalann.
   
   
3. Brjóstamiðstöð og brjóstaskimun á Eiríksstöðum – ný hugsun 
   Spítalinn hefur séð um brjóstaskimanir í göngudeildarhúsi Eiríksgötu 5 síðan í apríl 2021. Lögð hefur verið áhersla á sjálfsþjónustu sjúklinga, að ferli þeirra sé sem skilvirkast og upplifun af þjónustunni sem best. Ýmsar tæknilausnir hafa verið þróaðar í tengslum við framkvæmd og úrlestur skimana, t.d. úrlestur tveggja lækna (double blind reading) þar sem vinnuflæðið er að mestu í Heilsugátt með tengingu við myndskoðun í EI myndgreiningakerfi. Lausnin er í stöðugri þróun í samstarfi við notendur, m.a. hefur verið skoðað að nýta gervigreindartækni við úrlestur. Hér er skjal sem sýnir nokkur vinnuflæði og skjámyndir í Heilsugátt og EI kerfinu.

Hvetjum ykkur til að kynna þessar lausnir fyrir ykkar starfsfólki. Ef frekari upplýsinga er óskað endilega hafið samband.

1. Sjálfvirk afhending sjúkraskráa til sjúklinga
   Árlega berast LSH um 10.000 óskir frá sjúklingum um afrit af eigin sjúkraskrá, sem og frá ýmsum ytri aðilum. Úrvinnslan er tímafrek enda sjúkraskráin í yfir 100 kerfum. Gögn voru tekin handvirkt úr kerfunum og límd inn í PDF skjal, yfirfarin og send sjúklingum. Búið er að hálf sjálfvirknivæða ferlið og markmiðið að gera alsjálfvirkt. Með nýja ferlinu safnar Tímalínan í Heilsugátt öllum gögnum sjúklings í sérskjal, tekur út kennitölur og merkir nöfn þ.a. fjarlægja megi upplýsingar um 3ju aðila á hraðvirkan hátt (krafa skv. lögum). Með einum smelli er skjalið síðan sent í Heilsuveru og pósthólf viðkomandi á Island.is. Samhliða er unnið að því sjúklingar hafi aðgang að allri sjúkraskrá sinni í Heilsuveru og sjúklinga appi LSH, sem er viðamikið verkefni og unnið í áföngum. Hér má sjá  nýja verkferlið og nokkrar skjámyndir um verkferlið úr Heilsugátt.
   
   
2. Þjónusta við erlenda sjúklinga – nýjar tæknilausnir
   Sjúklingum sem hvorki geta tjáð sig á íslensku eða ensku fjölgar stöðugt. Þetta kallar á kostnaðarsama túlkaþjónustu og tefur meðferð. Ýmsar tæknilausnir eru í prófun á spítalanum til stuðnings. Care-to-translate (C2T) er nýtt samskiptatól sem inniheldur fyrir fram skilgreindar setningar sérhannaðar eftir sérgreinum (á 42 tungumálum), og er vottuð lausn fyrir heilbrigðisstofnanir. Kerfið þýðir og les upp viðkomandi setningar á tungumáli sjúklings. Lausnin er í innleiðingu á spítalanum og er uppsett á spjaldtölvum á deildum spítalans þ.a. sjaldnar er þörf fyrir utanaðkomandi túlk. Verkefnið er skref í þróun sjúklingafræðslu og vandaðra samskipta í heilbrigðiskerfinu. Hér eru frekari upplýsingar um kerfið og notkun þess á Landspítalanum.
   
   
3. Velferðartorgið – Nýtum tæknina og bætum velferð starfsfólks
   Til að styðja sem best við starfsfólk spítalans og bæta líðan hefur verið innleitt svokallað Velferðartorg sem er aðgengilegt á innri vef spítalans. Þar getur starfsfólk bókað tíma hjá fjölda sérfræðinga á sviði stuðningsþjónustu, ýmist sérfræðingum innan LSH eða sérfræðingum sem starfa utan spítalans. Hægt er að bóka fjarfund eða staðfund eftir því hvað hentar betur. Lausnin er frá Köru Connect og hefur verið aðlöguð þörfum spítalans og fengið góðar viðtökur frá starfsfólki. Þótt Velferðatorgið snúi að starfsfólki nýtist Köru Connect lausnin einnig vel til samskipta við sjúklinga. Hér eru nokkrar skjámyndir úr Velferðartorgi Landspítala.

1. Rauntíma gæðastýring á gjörgæslum LSH
   Sérstakt gjörgæslukerfi, CIS, var innleitt fyrir nokkrum árum fyrir gjörgæslur, svæfingu, vöknun og vökudeild spítalans, samtals yfir 120 rúm. Kerfið safnar miklu magni af gögnum m.a. úr lækningatækjum tengdum sjúklingum. Útbúin hefur verið sérstök lausn ofan á gjörgæslukerfið sem sýnir helstu klíníska gæðavísa á myndrænan hátt, til að fylgjast með og bæta starfsemina. Martin Ingi Sigurðsson yfirlæknir svæfinga- og gjörgæslulækninga í samvinnu við Rögnvald Sæmundsson prófessor í iðnaðarverkfræði og hóp forritara úr HÍ þróuðu lausnina. Launin var nýlega kynnt framleiðendum CIS gjörgæslukerfisins og til skoðunar er að nýta lausnina á öðrum sjúkrahúsum erlendis. Lausnin er dæmi um nýsköpun á LSH en ekki síður hvernig nýta má klínísk gögn til stýringa. Hér eru skjámyndir úr kerfinu. 
    
2. Beiðnir og tilvísanir í Heilsugátt – allt á einum stað
   Hlutverk Heilsugáttar er að líma saman yfir 100 sjúkraskrárkerfi spítalans. Liður í því eru beiðnir um rannsóknir og gerð tilvísana um meðferð. Búið er að þróa viðmót fyrir yfir 95% þeirra rannsókna/tilvísana sem þörf er fyrir. Hér eru nokkur dæmi . Í notkun eru svokallaðir fyrirmælapakkar (e. Order sets) fyrir helstu sjúkdómseinkenni. Næsta skref er aukin sjálfvirkni, þ.a. þegar tiltekinn fyrirmælapakki, sem inniheldur ákveðnar rannsóknir, greiningar, lyfjagjafir, meðferðaóskir ofl. er valinn þá framkvæmir Heilsugátt sjálfkrafa þær aðgerðir sem hægt er. Þannig einfaldast vinna heilbrigðisstarfsfólks og öryggi sjúklinga eykst. Hér eru dæmi um fyrirmæli sjúklinga og fyrirmælapakka.
   
   
3. Biðlistar og tilvísanir (B&T) – Nýtt skilvirkt og öruggt ferli
   Það hefur reynst snúið að halda utan um tilvísanir sem berast einstökum sérgreinum LSH frá öðrum deildum en ekki síður frá öðrum heilbrigðisstofnunum. Því hefur verið útbúin eins konar ferlavél (B&T) í Heilsugátt sem er í innleiðingu á deildum spítalans. Með B&T fæst yfirsýn yfir tilvísanir allra sjúklinga og stöðu þeirra í ferlinu, en almennt færast þeir frá „Tilvísun“ í „Í afgreiðslu“ í „Á biðlista“ og að síðustu í „Skipulagt“. Lausnin tryggir einnig að sjúklingar séu upplýstir þegar þeir færast úr einni stöðu í aðra fram að því að aðgerð eða meðferð er skipulögð og dagsett. Ferlið er alrafrænt fyrir þá sjúklinga sem það kjósa í Heilsuveru og með sjúklinga appi LSH. Hér eru nokkrar skjámyndir.

1. Gagnvirk mælaborð til framsetningar gagna
   Eitt af markmiðum spítalans til næstu ára er að nýta betur gögn til ákvörðunartöku. Það gildir um starfsemis- og stjórnendaupplýsingar en ekki síður um gögn í klínísku starfi þar sem regluvélar og gervigreind munu breyta miklu. Spítalinn situr á miklu magni gagna, m.a. í umfangsmiklu vöruhúsi gagna. Við erum að gera þessi gögn aðgengilegri fyrir starfsfólk með gagnvirkum mælaborðum í stað hefðbundinna skýrslna. Dæmi um þetta eru fjárhagsmælaborð stjórnenda, mælaborð flutningaþjónustu auk fjölmargra mælaborða HUT. Þessum mælaborðum mun fjölga hratt á komandi mánuðum.
   
   
2. Klínískar regluvélar í Heilsugátt
   Regluvélar eru skref í nýtingu gervigreindar við meðhöndlun sjúklinga. Útbúa má alls konar klínískar reglur sem Heilsugátt nýtir á sjálfvirkan hátt til að finna þá sjúklinga sem falla undir viðkomandi reglur. Hægt er að keyra reglurnar t.d. á alla sjúklinga sem koma á bráðamóttöku, eða eru inniliggjandi. Flaggað er í sjúkraskrá sjúklings ef við á eða umræddir sjúklingar eru settir í sérstaka hópa sem viðkomandi sérfræðingar fara síðan yfir. Í dag eru yfir 150 klínískar reglur virkar og fjölgar hratt. Klínískt starfsfólk getur útbúið eigin reglur en HUT aðstoðar eftir þörfum. Meðfylgjandi eru nokkrar skjámyndir sem útskýra þessa virkni.
   
   
3. Kubburinn – ný hugsun í nýtingu sjúkraskrárgagna
   Kubburinn gengur skrefi lengra en regluvélarnar varðandi gervigreind. Kubburinn er eins konar leitarvél sem leitar í sjúkraskrá spítalans og telur ekki aðeins fjölda sjúklinga sem uppfylla ákveðin skilyrði heldur líka hvað þeir eiga sameiginlegt. Þannig má t.d. leita uppi tengsl milli sjúkdóma, aðgerða, lyfja osfrv. Mikil nýsköpunartækifæri eru fólgin í því að taka þessa hugsun enn lengra. Næstu skref í þróun Kubbsins eru sýndarmeðferðir, þar sem meðferðaraðilar geta með hjálp líkansins spáð fyrir um hvort sjúklingur verði fyrir ákveðnum atburði, byggt á sjúkrasögu viðkomandi og undirliggjandi gögnum annarra sjúklinga. Meðfylgjandi eru nokkrar skjámyndir úr Kubbnum sem sýna notkunarmöguleika.

1. Nýtt ferli nýsköpunar tæknilausna orðið virkt
   Eitt af markmiðum Landspítalans er að stuðla að nýsköpun heilbrigðistæknilausna í samvinnu við nýsköpunarfyrirtæki. Framkvæmdastjórn spítalans samþykkti stefnu þess efnis í apríl og nú er ferlið orðið virkt. Á heimasíðu spítalans www.landspitali.is/nyskopun má finna frekari upplýsingar auk umsóknarforms þar sem nýsköpunarfyrirtæki geta óskað eftir samstarfi við Landspítalann. Hér má einnig sjá frekari upplýsingar um ferlið.
2. Hópavirkni í Heilsugátt 
   Heilsugátt (sjá hér mynd af úfærslu í sjukrahúsmálum og Heilsugátt)  gegnir lykilhlutverki í stefnu spítalans í sjúkraskrármálum. Hópavirkni er ein af mörgum nýjungum síðustu ára. Með hópunum er á skilvirkan hátt haldið utan um sjúklingahópa. Bæta má sjúklingum handvirkt í hópa en oftar gerist slíkt sjálfvirkt með regluvélum. Í boði eru yfir 50 tegundir dálka, m.a. sem sækja gögn beint í sjúkraskrá, t.d. niðurstöður blóðrannsókna. Í dag eru þegar þúsundir hópa í Heilsugátt. Líkja mætti hópunum við klínískt Excel á sterum. Hóparnar gegndu lykilhlutverki við umsjón Covid sjúklinga á spítalanum og nýtast vel fyrir sjúklingahópa sem sinna á með fjarheilbrigðisþjónustu. Hér eru skjámyndir m.a. frá Brjóstamiðstöð, með dæmum um hópa og virkni.
   
   
3. Endurbætt skurðstofukerfi
   Orbit er eitt af yfir 100 sjúkraskrárkerfum spítalans. Það er notað fyrir aðgerðir og inngrip á skurðstofum, hjartaþræðingu, æðaþræðingu, speglun og fyrir svæfingar. Orbit heldur m.a. utan um biðlista aðgerða, aðgerðaskipulag, aðgerðaskráningu og vöknunarskipulag. 18 mánaða uppfærsluverkefni lauk í mars en kerfið er samþætt fjölmörgum öðrum kerfum spítalans, yfir 30 samþættingar. Kerfið hefur reynst mjög vel og líklegt að SAk nýti það einnig í framhaldi, en mikil samvinna er með LSH og sjúkrahúsinu á Akureyri. Hér eru nokkrar skjámyndir úr Orbit kerfinu. 

1. Stoðgátt – allt á einum stað
   Þróun Heilsugáttar sem viðmót ofan á yfir 100 sjúkraskrárkerfi spítalans hefur reynst mjög árangursrík. Nú er í þróun svokölluð Stoðgátt sem verður viðmót ofan á stoðþjónustukerfin, t.d. fjárhags- og mannauðskerfin, birgðakerfin, flutningaþjónustu, matarþjónustu og í raun allar þjónustulínur spítalans. Í Stoðgátt mun starfsfólk spítalans hafa yfirlit yfir öll erindi sem þeim berast og geta framkvæmt allar helstu daglegar aðgerðir sem framkvæmda þarf í fjölmörgum tölvukerfum í dag. Því til viðbótar mun Stoðgáttin verða viðmót við helstu tæknikerfi í nýjum spítala, t.d. sjálfvirka flutningavagna, rörpóstkerfi, öryggis- og aðgangskerfi, hússtjórnarkerfi ofl. Þróun Stoðgáttar er langtíma þróunarverkefni, en fyrsta útgáfa Stoðgáttar er í notendaprófunum. Vissulega enn heldur frumstæð eins og Heilsugátt var á sinum tíma en mun þroskast hratt. Hér má sjá nokkrar skjámyndir úr Stoðgáttinni.
   
   
2. Nýtt starfsmanna app LSH
   Samhliða þróun sjúklinga apps, sem er í innleiðingu á deildum spítalans, er app fyrir starfsfólk spítalans einnig í þróun. Markmiðið er að allir starfsmenn spítalans, klínískir sem aðrir, hafi í símanum yfirlit yfir dagskrá sína, sjái erindi sem bíða þeirra og geti óskað eftir helstu þjónustu, og framkvæmt ýmsar handhægar aðgerðir. Einnig verða í appinu sérlausnir sem nýtast ákveðnum starfsstéttum. Fyrsta útgáfa appsins verður aðgengileg á næstu dögum. Starfsfólk flutningaþjónustunnar verður fyrsti notendahópurinn þar sem þau geta unnið með beiðnir sem bíða þeirra. Í framhaldi er gert ráð fyrir að nýrri útgáfa á 2ja mánaða fresti með aukinni virkni.
   Hér eru skjámyndir úr appinu sem og hönnunarmyndir sem sýna ætlaða virkni í næstu útgáfum.
   
   
3. Nýtt rekjanleikakerfi skurðáhalda tekið í notkun
   Í apríl var tekið í notkun nýtt tölvukerfi á öllum skurðstofum og dauðhreinsun sem heldur utan um feril dauðhreinsaðra skurðverkfæra og vara sem notaðar eru í skurðaðgerðum. Ferill verkfæranna er skráður í gegnum notkun þeirra í aðgerð, eftirlit, þrif, pökkun, dauðhreinsun uns varan er aftur komin í geymslu á lager tiltæk fyrir næstu aðgerð. Hægt er að skoða feril allra verkfærabakka, skoða hvaða bakkar voru notaðir í aðgerð hjá ákveðnum sjúklingi, í hvaða aðgerðum ákveðinn verkfærabakki var notaður og eins er haldið utan um fyrningu verkfæra og viðhald. Þetta er umfangsmikið og mikilvægt kerfi, en krafa er um rekjanleika allra skurðáhalda. Hér eru skjámyndir úr kerfinu og helstu verkferlar sem kerfið styður við.

1. Nýsköpunverkefni á LSH í nýjan og betri farveg
   Landspítalinn vill stuðla að nýsköpun tæknilausna og eiga samstarf við fyrirtæki á því sviði. Bent hefur verið á að LSH geti gert betur í þeim efnum og spítalinn vill bregðast við því. Því hefur framkvæmdastjórn spítalans samþykkt nýtt ferli nýsköpunarverkefna í heilbrigðis- og upplýsingatækni. Í stuttu máli geta fyrirtæki óskað eftir samstarfi á heimasíðu spítalans. Umsóknir fara í skilgreint klínískt og tæknilegt matsferli. Verkefni sem fá jákvæða umsögn eru síðan tekin fyrir í UTnefnd spítalans. Líklegt er að ferlið muni mótast á næstu misserum en fyrsta útgáfa umsóknarforms verður aðgengileg í maí. Einnig verður þróað tæknilegt viðmót þ.a. nýjar nýsköpunarlausnir geti nálgast gögn úr kerfum spítalans og skilað, enda nánast forsenda árangurs að nýjar tæknilausnir tengist sjúkraskrárkerfum spítalans.
   Hér eru nánari upplýsingar um ferlið.
   
   
2. Stefna LSH í samstarfslausnum mun efla störf, samstarf og upplýsingaleit allra starfsmanna
   LSH hefur mótað stefnu í upplýsingatæknimálum til næstu 5 ára þar sem stafræn umbreyting er leiðarljós stefnunnar. Því til viðbótar er stefnumótun í gangi fyrir einstaka málaflokka: sjúkraskrármál, fjárhags- og mannauðskerfi, samstarfslausnir ofl. Framkvæmdastjórn spítalans samþykkti nýlega stefnu í samskiptalausnum til næstu ára. Office365 leikur þar stórt hlutverk en fjölmargar aðrar lausnir flokkast undir samstarfslausnir, en stefnuna má finna hér.
   
   
3. Hlutur upplýsingatækni á LSH er aðeins 3% - lægri en í nágrannalöndum
   Óumdeilt er að skynsamleg nýting upplýsingatækni sé forsenda árangurs í flestum fyrirtækjum og á sannarlega við um heilbrigðiskerfið. Kostnaður vegna upplýsingatækni og stafrænna umbreytinga er mikill en ávinningurinn er líka gríðarlegur. Algengt er að erlendir spítalar verji 4%-5% af rekstrarkostnaði sínum til upplýsingatæknimála og t.d. ver Karolinska yfir 6%. Landspítalinn ver aðeins 3% til upplýsingatæknimála. Til samanburðar er UT kostnaður íslensku bankanna yfir 10%. Landspítalinn er stærsti vinnustaður landsins með stærsta og flóknasta tölvuumhverfið. Fyrir utan tæplega 5000 vinnustöðvar og yfir 300 tölvukerfi eru yfir 9000 lækningatæki sem eru í raun flókinn tölvubúnaður. Hér er einfalt yfirlit yfir umfang málaflokksins á LSH.
   
   
   

1. Sjúklinga app LSH - nýjungar
   Sjúklinga app Landspítalans er í stöðugri framþróun, en lausnin styður við sjúklinga sem nýta sér þjónustu spítalans. Ný útgáfa kom í síðustu viku á App Store og Google Play. Meðal nýjunga eru möguleikar á að yfirfara persónuupplýsingar og fylgjast með þróun meðferðar, t.d. lífsmörkum og rannsóknum. Einnig geta sjúklingar nú sent skilaboð á starfsfólk á viðkomandi deild. Í nýjustu útgáfunni er líka sérstakur stuðningur við sjúklinga á bráðamóttöku. Í dag fá sjúklingar sem koma í aðgerð í Fossvog eða leggjast inn á legudeild A4 aðgang að appinu. En jafnframt fá allir sjúklingar sem koma á bráðamóttöku í Fossvogi nú sent SMS með eftirfarandi hlekk http://landspitali.is/app við innritun. Í framhaldi munu allir sjúklingar sem leggjast inn eða koma á dag- og göngudeildir spítalans geta nýtt appið. Í apríl er gert ráð fyrir nýrri uppfærslu með fjölmörgum viðbótum sem verða kynntar þá. Sjá hér skjámyndir úr sjúklingaappinu.
   
   
2. Aðgangsveitingar að tölvukerfum spítalans
   6000 starfsmenn Landspítala hafa aðgang að fjölmörgum tölvukerfum spítalans. Til viðbótar hafa 2000 nemendur á hverjum tíma aðgang auk 3500 starfsmanna annarra heilbrigðisstofnanna. Alls eru um 55.000 óskir um aðgangsveitingar að tölvukerfum spítalans á ári og fjölgar hratt. Búið er að sjálfvirknivæða þennan feril, þ.a. nú eru 82% aðgangsveitinga framkvæmdar sjálfvirkt. Vörðurinn og Leynihólfið eru lausnir sem hafa verið þróaðar til að sinna þessu hlutverki. Mikil áhersla er á að sjálfsþjónustu og sjálfvirknivæðingu verkferla innan spítalans og aðgangsveitingar eru gott dæmi um það.
   Frekari upplýsingar um aðgangsveitingar á Landspítala.
   
   
3. Hugbúnaðarþjarkar
   Nokkrar deildir spítalans eru byrjaðar að nýta svokallað hugbúnaðarþjarka (e. Robotics) til að sinna ýmsum verkefnum og létta þannig á starfsfólki. Hægt er að láta þjarkana vinna skilgreind ferli, þar sem þjarkurinn vinnur eins og hefðbundinn starfsmaður, loggar sig inn í tölvukerfi, smellir með mús til að fara inn í rétta skjámynd og fyllir út viðeigandi reiti. Dæmi um svona ferli er skráning reikninga í Navision fjárhagskerfið, þar sem þjarkurinn sér um að útbúa reikninga vegna ógreiddra koma á göngudeildir LSH. Þjarkurinn sækir grunngögnin úr skýrslu í Tunnunni og skráir inn í Navision, um 8000 reikninga á mánuði. Þjarkurinn vinnur í dag meira en tíu mismunandi ferli og fjölmörg önnur ferli í undirbúningi. Ef þú hefur hugmynd að þjarkanotkun á þinni einingu hafðu þá endilega samband við okkur á HUT og við skoðum málið með þér.

1. Sending myndgreininga
   Áður fengu sjúklingar afrit eigin myndgreininga á disk eða minnislykli ef þeir þurftu gögnin. Á sama hátt sendu læknar spítalans reglulega myndgreiningar erlendis til að óska eftir sérfræðiáliti kollega. Fyrir tveimur árum var byrjað að nota rafræna lausn (Image over Globe) sem hefur smá saman verið samþætt ferlum og kerfum spítalans. Með lausninni fær sjúklingur sendan tengil á myndirnar og sama gildir þegar sérfræðilæknar þurfa að gefa álit. Í kerfinu er hægt að skoða myndirnar og vinna með þær svipað og í hefðbundnum röntgenkerfum. Lausnin hefur reynst vel, bætt þjónustu við sjúklinga og flýtt meðferð sjúklinga. Gagnaöryggi er tryggt enda gögnin ekki persónugreinanleg. Meðfylgjandi er dæmi um tengil á myndgreiningarrannsókn (tvísmella á myndir til að velja).
   Dæmi um myndrannsókn
   
   
2. Sending vefjameinafræðisýna
   Stafræn meinafræði er smám saman að ryðja sér rúms á meinafræðideildum spítala í stað skoðunar meinafræðisýna í smásjá eins og verið hefur í áratugi. Á sama hátt og fyrir myndgreiningar þurfa sérfræðingar meinafræðideildar LSH reglulega að fá álit erlendis frá á flóknum sjúkdómstilfellum. Áður þurfti í slíkum tilvikum að senda sýni á sýnagleri í pósti. Fyrir nokkrum misserum var innleidd ný lausn (Pathozoom) sem gefur kost á að senda tengil á innskannað sýnagler á erlenda sérfræðinga til álits og greiningar. Nú er sjaldnar nauðsynlegt að senda sjálf sýnaglerin út og erlend álit er fljótlegra að fá. Síðan hefur notkun lausnarinnar verið þróuð áfram og samþætt ferlum meinafræðideildar. Lausnin hefur reynst vel og nýtist ekki aðeins til sérfræðiálita heldur fyrir margt annað, t.d. til kennslu. Gögn í kerfinu eru ekki persónugreinanleg. Meðfylgjandi er dæmi um rannsókn. Í þessu tilfelli æxlisvöxtur sem nefndur er „giant cell tumor“.
   Dæmi um meinafræðirannsókn
   
   
3. Lokað lyfjaferli í krabbameinslækningum
   Í innleiðingu er ný hugbúnaðarlausn í stað núverandi Aria fyrirmælakerfis krabbameinslyfja. Kerfið heitir Cato og hluti lausnarinnar er lyfjafyrirmælakerfi fyrir lækna. En auk þess blöndunareining krabbameinslyfja sem og umsjón lyfjagjafa þar sem lyf gefin sjúklingi eru skönnuð sem og armband sjúklings og borin saman við fyrirmælin. Þannig næst lokað lyfjaferli sem eykur verulega öryggi þessa viðkvæma sjúklingahóps. Gert er ráð fyrir að lausnin verði tekin í notkun í vor. Þetta er skref í endurbættu lyfjaferli spítalans sem kallar á fjölmargar nýjar og endurbættar hugbúnaðarlausnir á næstu árum, og er forsenda flutnings í nýjan spítala. Meðfylgjandi mynd sýnir lokaða lyfjaferlið.
   Lyfjaferli krabbameinssjúklinga

1. Covid og rafræn samskipti við sjúklinga.
   Covid göngudeildin hefur náð að fækka símtölum til Covid sjúklinga verulega, því spurningalistar sendast nú sjálfkrafa á sjúklinga sem þeir svara í Heilsuveru. Svör sjúklinga vistast sjálfkrafa í sjúkraskrá og kerfið metur hvort sjúklingur þurfi sérstaklega athygli. Einnig má nefna ýmis konar viðbótar virkni eins og spá um hvort nýgreindir sjúklingar muni lenda inn á spítala eða gjörgæslu. Sú jákvæða reynsla af fjarheilbrigðisþjónustu sem fæst frá Covid göngudeildinni á klárlega eftir að nýtast víðar á spítalanum. Óumdeilt er að vel hefur tekist til með Covid göngudeild spítalans þótt álagið hafi oft verið mikið. Ein ástæða eru öflugar rafrænar lausnir þar sem haldið er utan um alla Covid greinda með því að nýta ýmsar einingar Heilsugáttar. Leiðarljós hefur verið góð yfirsýn yfir sjúklinga í meðferð og sjálfvirkni þar sem því verður við komið. Til upplýsinga fylgja nokkrar skjámyndir (nöfnum breytt).Covid skjámyndir.
   
   
2. Varsla og miðlun skjala.
   Mikil framför hefur orðið á spítalanum síðustu ár þegar kemur að vörslu skjala og miðlun, sem og mögulegu samstarfi við vinnslu þeirra. Notendur hafa nú fjölmarga valkosti úr að velja sem henta mismunandi þörfum. Þessar lausnir eiga það sammerkt að bæta starfsumhverfi starfsfólks, auka skilvirkni í starfi og tryggja öryggi gagna. Mikilvægt er að allir starfsmenn séu meðvitaðir um þessar lausnir og verklag. Viljum því benda á þetta stutta minnisblað: Vistun og miðlun gagna.
   
   
3. Vistun og miðlun gagna.Öryggismál á Landspítala – öruggari auðkenning.
   Landspítalinn varðveitir ákaflega mikilvægar og viðkvæmar upplýsingar og það er skylda okkar að verja þau gögn fyrir óviðkomandi aðilum. Innbrot í tölvukerfi þar sem gögnum er stolið eða tekin í gíslingu þar til lausnargjald er greitt eru orðin ótrúlega algeng og dæmi um spítala erlendis sem hafa lent illa í því. Aukið öryggi er langferð með markvissum skrefum sem öll hafa það markmið að bæta öryggið. Liður í því er aukið öryggi í aðgangsmálum, þar sem lykilorð inn í tölvuna og ýmis kerfi skulu nú vera a.m.k. 14 stafir. Einnig krefst aðgangur að Ljóranum og VPN nú tveggja þátta auðkenningar (slá þarf inn sérstakan kóða til viðbótar við notendanafn/lykilorð). Mikilvægast er þó að byggja upp öryggismenningu þar sem allt starfsfólk spítalans er meðvitað um öryggismál, skilji ekki eftir lykilorð þar sem óviðkomandi kemst yfir þau, smelli ekki á tengla í dularfullum tölvupóstum osfrv. Til marks þessa ógn, eru hér nokkur dæmi um spítala sem hafa lent í alvarlegum tölvuárásum. Öryggisógnir spítala

1. Sjálfvirkur flutningur lífsmarkamælinga í sjúkraskrá.
   Mikið hagræði og öryggi næst með að mæla lífsmörk og senda sjálfkrafa þráðlaust í sjúkraskrá sjúklings. Til að uppfylla klínískar og tæknilegar gæðakröfur Landspítala var farið í útboð í fyrra og Masimo Rad-97 Pulse CO-Oximeter monitor varð fyrir valinu. Eftir nokkurra mánaða samvinnu Masimo og HUT er slík sjálfvirkni komin á, þar sem byrjað er að skanna armband sjúklings og auðkenniskort starfsmanns áður en mæling hefst og öll lífsmarkagildi skila sér sjálfkrafa í sjúkraskrá sjúklings. Fyrsta prufudeildin B7 hefur notað Masimo mæli í nokkrar vikur og vankantar verið sniðnir af. Útfærður var stuðningur við NEWS, ONEWS og PEWS stigun sem hægt er að innleiða á allar deildir spítalans. Tækið býður upp á ennishita mælingu ásamt öðrum lífmörkum sem varpast samstundis þráðlaust í sjúkraskrá sjúklings, auk þess er hægt að skrá ýmsar viðbótar upplýsingar í tækið sem fylgja með í sjúkraskrána, eins og staðsetning þegar hiti er mældur og stöðu við blóðþrýstingsmælingu, svo eitthvað sé nefnt. Eftir að lífsmörkin eru send birtast leiðbeiningar á skjá tækisins um næstu skref. Gögnin skrást í lífsmarkaeiningu Sögu og birtast strax á skjáborði deilda í Heilsugátt.
   
   
2. Samskipti við sjúklinga.
   Spítalinn lítur á rafrænan stuðning og rafræn samskipti við sjúklinga sem eitt af forgangsverkefnum spítalans. Heilsuvera er megin viðmót sjúklinga auk nýs sjúklinga apps LSH. Sjúkraskrá Landspítala býður ýmsa möguleika fyrir klínískt starfsfólk til samskipta við sjúklinga, og fjölmargar viðbætur á leiðinni. Meðvera sem er hluti af Sögu er hentugur valkostur en einnig er mögulegt á ýmsum stöðum í Heilsugátt að eiga samskipti við sjúklinga enda áhersla á að slík samskipti falli sem best að verklagi starfsfólks. Til dæmis viljum við senda rafrænt sem mest af því fræðsluefni og útskriftarleiðbeiningum sem ætlað er sjúklingum, frekar en að afhenda á pappír. Kerfin okkar styðja þegar vel við þá virkni. Meðfylgjandi skjal sýnir nokkra þeirra valmöguleika sem við höfum til samskipta við sjúklinga. 

1. Hugráður („Software Center“).
   Af öryggisástæðum eru skýrar reglur um hvað notendur mega gera í tölvuumhverfi Landspítalans. Til dæmis geta notendur ekki sett upp hugbúnað að vild án aðkomu HUT. Hins vegar viljum við benda á að í boði er töluvert safn hugbúnaðar sem notendur geta sett upp og nýtt sér og það safn stækkar stöðugt. Á skjá notenda LSH er icon sem heitir Hugráður og þá opnast svokallað „Software Center“ þar sem hægt er að velja hugbúnað. Einnig er hægt að komast í „Software Center“ með því að slá það inn í leitargluggann í Windows (neðst til vinstri á skjánum).

1. Sjúklinga app LSH. 
   Áherslan í sjúkraskrármálum spítalans síðustu 5-10 árin hefur verið á klínísku starfsemina, skilvirkni og aukið öryggi sjúklinga. Þar hefur mikill árangur náðst m.a. með stöðugri framþróun Heilsugáttar.  Nú er hins vegar stóraukin áhersla á rafrænan stuðning og samskipti við sjúklinga. Heilsuvera er lykilverkfæri í þeim efnum en jafnframt er fyrsta útgáfa sjúklinga apps LSH í prófunum á HNE, en um 700 sjúklingar hafa þegar fengið aðgang að appinu.  Sjúklinga appið er afurð nýsköpunar átaksins Heilbrigðismóts sem Fjármálaráðuneytið stóð fyrir, en spítalinn tók þátt í 10 nýsköpunarverkefnum sem mörg skiluðu mjög góðum árangri.  Áframhaldandi þróun appsins er í gangi og gert er ráð fyrir innleiðingu á haustmánuðum. 
   
   
2. Rafrænar undirskriftir mannauðsgagna. 
   Innleiðing rafrænna undirskrifta í stað hefðbundinna undirskrifta skjala hefur verið átaksmál síðustu ár.  Byrjað var á ráðningasamningum og breytingatilkynningum enda umfangið mest þar.  Nú er svo komið að 96% slíkra skjala eru undirrituð rafrænt.  Launadeildin fær um 23.000 skjöl af ýmsu tagi á ári (14 tegundir skjala).  Af þeim eru tæplega 60% undirrituð rafrænt í dag.  Markmiðið er að innan tveggja ára verði öll mannauðsskjöl innan spítalans undirrituð rafrænt
   
   
3. Fjarheilbrigðisþjónusta og myndsamtöl. 
   Fjarheilbrigðisþjónusta og aukin aðkoma sjúklinga að eigin meðferð er ein af lykiláherslum spítalans til næstu ára.  Liður í því eru fjarsamtöl, annars vegar klínískir samráðsfundir og hins vegar myndsamtöl við sjúklinga.  Fjarfundagátt LSH er nýtt til þessa, en það er örugg samskiptaleið og ætluð til klínískra samskipta meðan Teams er ætlað til almennra funda.  Búið er að þróa ýmsa virkni í fjarfundagáttina og tengja hana verklagi og sjúkraskrárkerfum spítalans.   Þessi lausn virkar vel og nú eru yfir 200 slíkir fundir á mánuði og fer hratt fjölgandi.  Geðsviðið hefur verið hvað virkast í þeim efnum en sífellt fleiri deildir nýta sér þjónustuna. Ef ykkar deild hefur áhuga á að nýta þessa tækni þá endilega hafið samband við HUT.  Hægt er að nálgast þessa þjónustu á nokkra  vegu, m.a. gegnum HUTgátt.  Sjá http://hutgatt.lsh.is/tolvumal/fjarfundagatt-lsh/