Ögður í blóði

Ögður í blóði

 Nafn Schistosoma mansoni  Schistosoma hematobium  Schistosoma japonicum
 Aðalhýsill Maðurinn (og villt dýr) Maðurinn Maðurinn og húsdýr
 Millihýsill Ferskvatnssniglar Ferskvatnssniglar  Ferskvatnssniglar 
 Fullorðinn ormur 1 - 1,6 cm  1,5 - 2 cm  2,2 - 2,6 cm
 Líftími 20 - 30 ár  20 - 30 ár  20 - 30 ár
 Útbreiðsla Afríka, Madagascar, Arabíuskagi, S-Ameríka (Brasilía, Surinam, Venezúela), Karabísku eyjarnar  Afríka, Madagascar, Arabíuskagi, Mið-Austurlönd, Indland, Kýpur, Portúgal Japan, Kína, Filippsejar, Indónesía, Thailand
 Smit Egg úr saur losa miracidium í vatni -> sniglar -> sniglar losa cercariae -> gegnum húð  Egg úr þvagi losa miracidium í vatni -> sniglar -> sniglar losa cercariae -> gegnum húð  Sbr. S. mansoni
 Lirfuflakk Cercariae breytast í schistosomula í blóði -> gegnum lungu -> til lifrar (sinusoids) og þroskast í full. orma sem lifa í bláæðum ristils Sbr. S. mansoni nema að full. ormar eru í bláæðum þvagblöðru, blöðruhálskirtils og legs Sbr. S. mansoni nema að full. ormar eru í bláæðum smáþarma
 Meltingarvegur  0  0  0
 Einkenni a) Engin; b) cercariae: dermatitis; c) bráð (egg í ristli): hiti, kviðverkir, niðurgangur, blóð í hægðum; d) krónísk (egg til lifrar): lifrar- og miltisstækkun, portal hypertension. Einkenni koma fram 1 - 3 mán. eftir smit a) Engin; b) cercariae: dermatitis; c) bráð (egg í blöðru): hiti, kviðverkir, hematuria, dysuria; d) krónísk (egg til lungna): pulmonary hypertension með hósta, mæði og cor pulmonale. Einkenni koma fram 1 - 3 mán. eftir smit Sbr. S. mansoni
 Aukakvillar Egg til annarra líffæra (heili, mæna, hjarta ofl.) -> einkenni. Salmonella blóðsýkingar. Nýrnabilun (Ag-Ab compl.) Sbr. S. mansoni. Mikil sýking : hydronephrosis vegna fibrosis í þvagleiðara, blöðrukrabbamein. Sbr. S. mansoni, nema alvarlegri sýking: tíð einkenni frá heila (egg). Tengsl við krabbamein í lifur og ristli 
 Saurrannsókn Egg (finnast síður í langvarandi sýkingum)   Egg (ef mikil sýking)   Egg (finnast síður í langvarandi sýkingum)
 Eosinophilia ++ (mest á fyrstu vikum, hækkar eftir meðferð)  ++ (mest á fyrstu vikum, hækkar eftir meðferð). Eosinophiluria  ++ (mest á fyrstu vikum, hækkar eftir meðferð)
 Blóðvatnspróf  ++  ++  ++
 Aðrar greiningaraðferðir Rectal bíopsía Egg í þvagi (sólarhringsþvag). Bíopsíur (rectum, leggöng) Rectal bíopsía
 Meðferð  Praziquantel 20 mg/kg x 2/d í 1 d; oxamniquine 15 - 20 mg/kg x 1, gefa í 3d ef sýking í A-Afríku. Lyfin ekki skráð hér  Praziquantel 20 mg/kg x 2/d í 1 d; metrifonate 7,5 mg/kg x 1, endurtaka eftir 2 v. Lyfin ekki skráð hér  Praziquantel 20 mg/kg x 3/d í 1 d (ekki skráð hér)